فقه التمکین 179

3شنبه 16/5/1403- اول صفر 1446-6اوت 2024-درس 179 فقه توانمندسازی – اوصاف و شرائط توان پذیران

مساله : توان پذیر صبور ،متعبد ، تابع ،مستمع ،منصت، حافظ، مستفید،شکور و اعمال گر سریع توان اعطایی و ناشر آن است

شرح مساله : از ادله معتبره استنباط شد که توان پذیر صبور ،متعبد ، تابع ،مستمع ،منصت، حافظ، مستفید،شکور و اعمال گر سریع توان اعطایی و ناشر آن است .خیلی سوال نمیکند ،تنها مرجع توان دهی را خدا میداند باقی را اسباب توان بخشی می بیند این اوصاف به عنوان شروط قبول و کمال توان پذیری حکمی وضعی محسوب میشوند و بر اساس قواعد فقهی اداری لزوم شکر منعم و لزوم تخلق باخلاق الله و… بدست آمدند و اکنون ادامه تفقه برای اصطیاد دیگر اوصاف از اخبار باب:

فقه الحدیث

وَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع فِي كَلَامٍ لَهُ خَطَبَهُ عَلَى الْمِنْبَرِ أَيُّهَا النَّاسُ إِذَا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا بِمَا عَلِمْتُمْ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ إِنَّ الْعَالِمَ الْعَامِلَ بِغَيْرِهِ كَالْجَاهِلِ الْحَائِرِ الَّذِي لَا يَسْتَفِيقُ عَنْ جَهْلِهِ بَلْ قَدْ رَأَيْتُ أَنَّ الْحُجَّةَ عَلَيْهِ أَعْظَمُ وَ الْحَسْرَةَ أَدْوَمُ عَلَى هَذَا الْعَالِمِ الْمُنْسَلِخِ مِنْ عِلْمِهِ مِنْهَا عَلَى هَذَا الْجَاهِلِ الْمُتَحَيِّرِ فِي جَهْلِهِ وَ كِلَاهُمَا حَائِرٌ بَائِرٌ لَا تَرْتَابُوا فَتَشُكُّوا وَ لَا تَشُكُّوا فَتَكْفُرُوا وَ لَا تُرَخِّصُوا لِأَنْفُسِكُمْ فَتُدْهِنُوا وَ لَا تُدْهِنُوا فِي الْحَقِّ فَتَخْسَرُوا وَ إِنَّ مِنَ الْحَقِّ أَنْ تَفَقَّهُوا وَ مِنَ الْفِقْهِ أَنْ لَا تَغْتَرُّوا وَ إِنَّ مِنْ أَنْصَحِكُمْ لِنَفْسِهِ أَطْوَعَكُمْ لِرَبِّهِ وَ أَغَشِّكُمْ لِنَفْسِهِ أَعْصَاكُمْ لِرَبِّهِ وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ يَأْمَنْ وَ يَسْتَبْشِرْ وَ مَنْ يَعْصِ اللَّهَ يَخِبْ وَ يَنْدَمْ‏^[1].

اقول : ظاهر فاعملوا وجوب است یعنی باید به علم عمل کرد و البته در نگاهی دیگر عمل به دانایی و توانایی یک ویژگی و وصف هم هست .

[1] -« الكافي» ج 1/ 45، كتاب فضل العلم، باب استعمال العلم، الحديث 6. و في النسخ المخطوطة و« ه»:« كالجاهل الخائن» بدل« كالجاهل الحائر»، و ما أثبتناه مطابق للمصدر و« ط» و بعض النسخ الآخر؛ و أيضا في المصدر:« و إنّ أنصحكم» بدل« و إنّ من أنصحكم».
اصول کافی / ترجمه مصطفوی ;  ج ۱  ص ۵۶

امير المؤمنين عليه السلام در سخنرانى منبر خويش فرمود: اى مردم چون دانا شديد بآن عمل كنيد شايد هدايت شويد. عالمى كه بر خلاف علمش عمل كند چون جاهل سرگردانى است كه از نادانى بهوش نيايد بلكه حجت بر او تمامتر و حسرت اين عالمى كه از علم خويش جدا شده بيشتر است از حسرت جاهل سرگردان در جهالت و هر دو سرگردان و خوابند. ترديد و دو دلى بخود راه ندهيد تا بشك افتيد و شك نكنيد تا كافر شويد و بخود اجازه ندهيد (از خود سلب مسئوليت نكنيد) تا سست شويد و در راه حق سست نشويد تا زيان يابيد. از جمله حق اينست كه دين را بفهميد و از فهميدن است كه فريب نخوريد. همانا خير خواه – ترين شما نسبت بخود مطيعترين شماست خدا را و خائن‌ترين شما با خود نافرمانترين شماست خدا را، كسى كه اطاعت خدا كند ايمن گردد و مژده يابد و آنكه نافرمانى خدا كند نوميد گردد و پشيمان شود.

اصول كافى / ترجمه كمره اى ;  ج ۱  ص ۱۲۹

6-امير المؤمنين(عليه السّلام)ضمن يك سخنرانى بر منبر فرمود:ايا مردم،وقتى دانستيد بدان چه دانيد كار كنيد،شايد هدايت شويد،به راستى دانائى كه بر خلاف وظيفه كار كند،چون نادان سرگردانى است كه به هوش نيايد از نادانى خود،بلكه من مى‌دانم حجت بر او بزرگتر و افسوس بر اين داناى علم از دست رفته پاينده‌تر است از آن بر اين نادان سرگردان در جهل،هر دو سرگردان و نابودند، ترديد به خود راه ندهيد تا به شك افتيد و شك نكنيد تا كافر شويد، از خود سلب مسئوليت نكنيد تا سست شويد و سستى نكنيد تا زيانمند گرديد،محققا از حق و درستى است كه دين فهم شويد و از دين‌فهمى است كه فريب نخوريد(سست نشويد خ ل)،براستى خيرخواه‌تر شما براى خود فرمانبرتر شما است براى پروردگارش، و گول‌زن‌تر شما خويش را نافرمانتر شما است به پروردگارش، هر كه فرمان خدا برد آسوده و مژده‌ياب است و هر كه نافرمانى خدا كند نوميد و پشيمان است.

اصول کافی / ترجمه آیت اللهی ;  ج ۱  ص ۱۰۳

6-امير المؤمنين عليه السّلام ضمن يك سخنرانى در منبر فرمود:اى مردم!وقتى دانستيد به آنچه كه مى‌دانيد عمل كنيد شايد هدايت شويد بيقين هر كه برخلاف علمش عمل كند،چون نادان سرگردانى است كه از نادانى خود به هوش نيايد و آگاه نگردد،بلكه من مى‌دانم حجت بر او تمامتر و افسوس و اندوه بر اين عالم بى‌عمل بيشتر است از جاهل سرگردان،هردو سرگردان و نابودند،ترديد به خود راه ندهيد تا به شك افتيد و شك نكنيد تا كافر شويد،از خود سلب مسئوليت نكنيد تا سست شويد و در راه حق سست نشويد تا كه زيان بينيد.
به يقين حق اين است كه دين را بفهميد و بخاطر فهم و درك است كه فريب نمى‌خوريد،براستى خيرخواه‌تر شما براى خود،فرمانبردارترين شماست نزد پروردگار خود و خائن‌ترين شما با خود،نافرمانترين شما به خداى خويش است هركس خدا را فرمان برد مژده يابد و آسوده‌خاطر است و آنكه خدا را نافرمانى كند نااميد و پشيمان شود.
***

فارسی