فقه القیادة 30

دوشنبه 7/8/1403- 24ربیع الثانی 1446-28 اکتبر 2024-درس 30 فقه القیادة- ارکان هدایت – رکن دوم – هدایت –  شرائط و آثار هدایت  مهتدی – تناسب بین شرط واثر

مساله 21- اسلام  شرط  صحت هدایت  ،ایمان شرط قبول هدایت ،تقوی شرط کمال هدایت و یقین شرط  اکملیت هدایت  کارکنان  سازمان است  و هر درجه از هدایت  باعث نیل به درجه ای از آثار مربوطه می باشد.

شرح مساله : معلوم شد که آثار اهتداء، جذاب و انگیزش آفرین هستند سمت گیری به سمت آنها و کسب آنها با انجام مقدمات لازمه امری واجب است  سمت گیری واجب است در این مسیر باید حداکثر توان را به کارگرفت  انگیزش لازم اولا توسط آثار بدست می آید ثانیا با رهبری رفتاری سازمانی صحیح و کامل هادی . این انگیزش ها  سوخت حرکت  وسرعت وسبقت  به سمت کسب آثار اهتداء است . تهیه شرائط و رفع موانع منجر به هدایت صحیح میشود . . اهتداء به این هدایت ما را به آثار میرساند .

مساله این است که  تر تب این آثار چگونه است به چه درجه است هر درجه ناشی از چه نوع اهتدایی است ؟ آیا ترتب این آثار صرفا بر اهتدا ء صحیح است یا بر اهتداء مقبول و کامل و اکمل هم مترتب میشوند  [1]؟شرائط اهتداء آیا شرط صحت هستند یا قبول یا کمال؟ یا هرسه؟.

در پاسخ  میتوان  گفت  :هر سه شرط کمال ، صحت وقبول را میتوان به معنای ترتب اثر دانست  منتهی درجه  شرط هر چه بالا تر درجه هدایت بالاتر و درجه اثر مکتسبه بالاتر . آ ن گاه  شرط با درجه پایین را مثل اسلام شرط صحت، ایمان را شرط   قبول و یقین را شرط کمال بدانیم که در روایت مربوطه بود و هم چنین تقوی را . از دیگر سوی آثار هم مدرج میشوند  یعنی اسلام که شرط صحت هدایت است به آثار درجه اقل و ایمان که شرط قبول هدایت است به آثار درجه وسط و تقوی و یقین را که شرط کمال هدایت است به آثار درجه عالی تر منتهی بدانیم . در این صورت هر سه شرط صحت و قبول و کمال  به معنای ترتب اثر خواهند بود  اثر اقلی نتیحه هدایت اقلی ، اثر متوسط مربوط به هدایت و اهتداء متوسط و اثر عالی مربوط به اهتداء عالی ..لذا درجات را طبق مدلول صحیحه وشاء قرار میدهیم شرط اسلام برای هدایت صحیح شرط ایمان بر ای هدایت مقبول و شرط تقوی را برای هدایت کامل و شرط یقین را برای هدایت اکمل در نظر میگیریم در نتیجه شرط صحت قبول و کمال و اکمل همه ترتب آثار را دارند  هدایت صحیح اثر درجه اقل. هدایت مقبول اثر درجه وسط. هدایت کامل اثر درجه عالی.  هدایت اکمل درجه اعلای اثر را در پی خواهد داشت

طبیعی است هرچه درجه هدایت پذیری کارمند پایین تر متاثر شدن از آثار پایین تر زیرا هدایت پایین تر انگیزه کمتر سرعت و سبقت کمتر و نتیجه گیری کمتر  و متاثر شدن کمتر از آثار را در پی دارد

صحیحه وشاء  را مجددا  مورد تفقه و استظهار قرار میدهیم :

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ وَ الْحُسَيْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنْ مُعَلَّى بْنِ مُحَمَّدٍ جَمِيعاً عَنِ الْوَشَّاءِ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ ع قَالَ سَمِعْتُهُ يَقُولُ الْإِيمَانُ فَوْقَ الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ وَ التَّقْوَى فَوْقَ الْإِيمَانِ بِدَرَجَةٍ وَ الْيَقِينُ فَوْقَ التَّقْوَى بِدَرَجَةٍ وَ مَا قُسِمَ فِي النَّاسِ شَيْ‏ءٌ أَقَلُّ مِنَ الْيَقِينِ.[2]

در نوبت های گذشته گفته شد که طبق آیات نورانی قرآن کریم  اسلام ، ایمان ، تقوی و یقین از شرائط هدایت پذیری  و اهتداء هستند .

با توجه به مقدمه ای که در این نوبت نگاشتیم میتوان به نتیجه ذیل رسید .

• اسلام شرط صحت اهتداء است
• ایمان شرط قبول اهتداء است
• تقوی شرط کمال اهتداء است
• یقین شرط اکملیت اهتداء است

در نتیجه:

• هدایت صحیح باعث نیل به اقل آثار
• هدایت مقبول باعث نیل به  متوسط از اثار
• هدایت کامل باعث نیل به کثیر از آثار
• هدایت اکمل باعث نیل به اکثر آثار

فتحصل :  اسلام  شرط  صحت هدایت  ،ایمان شرط قبول هدایت ،تقوی شرط کمال هدایت و یقین شرط  اکملیت هدایت  کارکنان  سازمان است  و هر درجه از هدایت  باعث نیل به درجه ای از آثار مربوطه می باشد.

[1]   مثلا در باب  نماز یک قول است از معاصرین که قربانیت و معراجیت و ناهیت نماز در اثر نماز مقبول است نه نماز صحیح . اثر نماز صحیح فقط عدم وجوب قضاء واعاده است

[2] الكافي (ط – الإسلامية) / ج‏2 / 51 / باب فضل الإيمان على الإسلام و اليقين على الإيمان …..  ص : 51

تفسير القمي / ج‏1 / 99 / [سورة آل‏عمران(3): الآيات 18 الى 19] …..  ص : 99

حَدَّثَنِي أَبِي عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ عَنْ حُمْرَانَ بْنِ أَعْيَنَ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع قَالَ إِنَّ اللَّهَ فَضَّلَ الْإِيمَانَ عَلَى الْإِسْلَامِ بِدَرَجَةٍ- كَمَا فَضَّلَ الْكَعْبَةَ عَلَى الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ بِدَرَجَةٍ