فقه القیادة 54
- 19 آذر, 1403
- آیت الله سید صمصام الدین قوامی
موضوعات مطروحه در این درس:
شرائط تاثیر رهبری سازمانی – صداقت – لزوم آشکار سازی آثار انگیزشی صداقت
دوشنبه 19/9/1403-7جمادی الثانی 1446-9دسامبر 2024-درس 54فقه رهبری سازمانی –شرائط تاثیر رهبری سازمانی – صداقت – لزوم آشکار سازی آثار انگیزشی صداقت
مساله44: : از الزامات اثر بخشی رهبری سازمانی، مشاهده آثار صداقت در مدیران راهبر است .این آثار مجموعه ای از توانایی ها ، دانایی ها و داراییها هستند که فقدان آنها نشانه عدم شایستگی مدیر و باعث عدم اعتماد به او و عدم حجیت راهبریهای اوست. مدیر راهبر موظف است این آثار را در رهبری خود آشکار سازد .
شرح مساله : معلوم شد صداقت شرط لازم التحصیل و لازم التعلم نسبت به اثربخشی وظیفه رهبری سازمانی رفتاری مدیران است . صداقت مدیر راهبر قهرا و قطعا انگیزش آفرین و نور آفرین [1]در کارکنان و پیروان است . صداقتی که اساسش تصدیق قول توسط فعل است و نیز تصدیق اسناد عالی عقیدتی [2]وسازمانی است . صداقت با عث جذب نصرت است لقوله ع :” فلما رای الله صدقنا انزل بعدونا الکبت و انزل علینا النصر..” [3]آیاتی که ذیل “ان کنتم صادقین”[4] دارند ظهور در آثار صداقت دارند:
یعنی در عرف اینگونه است که کسی را صادق میدانند که چنین آثاری از او دیده شود یا متوقع باشد .جمع این آثار در جنس انگیزش مشترکند یعنی اگر کسی این آثار از او بتراود مخاطبان را تحت تاثیر قرار میدهد به او ارادت پیدا میکنند تمامی این آثار میتوانند مورد تعلیم و تعلم قرار گیرند .
نتیجه گیری: آثار صداقت که مجموعه ای از توانایی ،دانایی ،دارایی مشعشع و خارق العاده است تا از مدیر ساطع نشود او را صادق نمیدانند و در اثر پیروی از او برانگیخته نمیشوند . این آثار یا اثبات مدعاها است و یا توقعات ناشی از منصب و جایگاه مدیر راهبر است یعنی علامت صحت تصدی منصب و شایستگی های مناسب منصب است .و در صورت فقدان این آثار ، از صاحب منصب سلب اعتماد میشود و انگیزشی و ارادتی از رهبری او حاصل نمیشود. اورا شخصیتی کاذب و نه صادق تلقی میکنند که منصبی را اشغال کرده است و حق آن را نمیتواند ادا کند.
فتحصل: از الزامات اثر بخشی رهبری سازمانی، مشاهده آثار صداقت در مدیران راهبر است .این آثار مجموعه ای از توانایی ها ، دانایی ها و داراییها هستند که فقدان آنها نشانه عدم شایستگی مدیر و باعث عدم اعتماد به او و عدم حجیت راهبریهای اوست. مدیر راهبر موظف است این آثار را در رهبری خود آشکار سازد .
[1] مصباح الشريعة / 34 / الباب الخامس عشر في الصدق
قَالَ الصَّادِقُ ع الصِّدْقُ نُورٌ مُتَشَعْشَعٌ فِي عَالَمِهِ كَالشَّمْسِ يَسْتَضِيءُ بِهَا كُلُّ شَيْءٍ بِمَعْنَاهَا مِنْ غَيْرِ نُقْصَانٍ يَقَعُ عَلَى مَعْنَاهَا وَ الصَّادِقُ حَقّاً هُوَ الَّذِي يُصَدِّقُ كُلَّ كَاذِبٍ بِحَقِيقَةِ صِدْقِ مَا لَدَيْهِ وَ هُوَ الْمَعْنَى الَّذِي لَا يَسَعُ مَعَهُ سِوَاهُ أَوْ ضِدُّهُ مِثْلُ آدَمَ عَلَى نَبِيِّنَا وَ آلِهِ وَ عَلَيْهِ السَّلَامُ صَدَّقَ إِبْلِيسَ فِي كَذِبِهِ حِينَ أَقْسَمَ لَهُ كَاذِباً لِعَدَمِ مَا بِهِ مِنَ الْكَذِبِ فِي آدَمَ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ لَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْماً لِأَنَّ إِبْلِيسَ أَبْدَعَ شَيْئاً كَانَ أَوَّلَ مَنْ أَبْدَعَهُ وَ هُوَ غَيْرُ مَعْهُودٍ ظَاهِراً وَ بَاطِناً فَخَسِرَ هُوَ بِكَذِبِهِ عَلَى مَعْنًى لَمْ يَنْتَفِعْ بِهِ مِنْ صِدْقِ آدَمَ ع عَلَى بَقَاءِ الْأَبَدِ وَ أَفَادَ آدَمُ ع بِتَصْدِيقِهِ كَذِبَهُ بِشَهَادَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ بِنَفْيِ عَزْمِهِ عَمَّا يُضَادُّ عَهْدَهُ فِي
[2] كتاب سليم بن قيس الهلالي / ج1 / 189 / ملخص هذه الشبهة ….. ص : 187
7- إنّ أمير المؤمنين عليه السلام صدّق محمّدا مرّة أخرى حينما أخبره سليم بمقالة محمّد بن أبي بكر بعد شهادته بمصر.
كتاب سليم بن قيس الهلالي / ج1 / 189 / ملخص هذه الشبهة ….. ص : 187
5- إنّ أمير المؤمنين عليه السلام صدّقه فيما قال و أخبر أنّ رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله أخبره بذلك أو أخبره الملك المحدّث.
أسرار آل محمد عليهم السلام / ترجمه كتاب سليم / 199 / ملاقات ابان با ابو الطفيل ….. ص : 198
عرض كردم: يا امير المؤمنين، قول خداوند تعالى وَ إِذا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنا لَهُمْ دَابَّةً مِنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ …، «هنگامى كه گفتهها بر آنان عملى شود برايشان از زمين جنبندهاى بيرون مىآوريم كه با آنان سخن مىگويد …»، منظور از «جنبنده» چيست؟ فرمود: اى ابو الطفيل، از اين سؤال در گذر. عرض كردم: يا امير المؤمنين فدايت گردم، آن را به من خبر بده. فرمود: آن جنبندهاى است كه غذا مىخورد و در بازارها راه مىرود و با زنان ازدواج مىكند. عرض كردم: يا امير المؤمنين، او كيست. فرمود: او قوام زمين است كه زمين به وجود او آرامش يافته است. عرض كردم: يا امير المؤمنين، او كيست؟ فرمود: صدّيق اين امت و فاروق و رئيس و سردسته آنان است. عرض كردم: يا امير المؤمنين، او كيست؟ فرمود: كسى كه خداوند عز و جل مىفرمايد: وَ يَتْلُوهُ شاهِدٌ مِنْهُ، «پيامبر صلى اللَّه عليه و آله شاهدى از خود به دنبال دارد»، و وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتابِ، «كسى كه علم كتاب نزد اوست»، و وَ الَّذِي جاءَ بِالصِّدْقِ وَ صَدَّقَ بِهِ، «كسى كه صدق را آورد و آن را تصديق كرد …». كسى كه او را تصديق كرد من بودم در حالى كه همه مردم جز من و
[3] نهج البلاغة (للصبحي صالح) / 92 / 56 و من كلام له ع يصف أصحاب رسول الله و ذلك يوم صفين حين أمر الناس بالصلح ….. ص : 91
اللَّقَمِ 555 وَ صَبْراً عَلَى مَضَضِ الْأَلَمِ 556 وَ جِدّاً فِي جِهَادِ الْعَدُوِّ وَ لَقَدْ كَانَ الرَّجُلُ مِنَّا وَ الْآخَرُ مِنْ عَدُوِّنَا يَتَصَاوَلَانِ تَصَاوُلَ 557 الْفَحْلَيْنِ يَتَخَالَسَانِ أَنْفُسَهُمَا 558 أَيُّهُمَا يَسْقِي صَاحِبَهُ كَأْسَ الْمَنُونِ فَمَرَّةً لَنَا مِنْ عَدُوِّنَا وَ مَرَّةً لِعَدُوِّنَا مِنَّا فَلَمَّا رَأَى اللَّهُ صِدْقَنَا أَنْزَلَ بِعَدُوِّنَا الْكَبْتَ 559 وَ أَنْزَلَ عَلَيْنَا النَّصْرَ حَتَّى اسْتَقَرَّ الْإِسْلَامُ مُلْقِياً جِرَانَهُ 560 وَ مُتَبَوِّئاً أَوْطَانَهُ وَ لَعَمْرِي لَوْ كُنَّا نَأْتِي مَا أَتَيْتُمْ مَا قَامَ لِلدِّينِ عَمُودٌ وَ لَا اخْضَرَّ لِلْإِيمَانِ عُودٌ وَ ايْمُ اللَّهِ لَتَحْتَلِبُنَّهَا دَماً 561 وَ لَتُتْبِعُنَّهَا نَدَماً
بحار الأنوار (ط – بيروت) / ج30 / 321 / [20] باب ….. ص : 145
153- كِتَابُ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ: عَنْ أَبَانٍ، عَنْ سُلَيْمٍ، قَالَ: سَمِعْتُ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ يَقُولُ- قَبْلَ وَقْعَةِ صِفِّينَ-: إِنَّ هَؤُلَاءِ الْقَوْمَ لَنْ يُنِيبُوا إِلَى الْحَقِّ وَ لَا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَ بَيْنَهُمْ حَتَّى يُرَامُونَا بِالْعَسَاكِرِ تَتْبَعُهَا الْعَسَاكِرُ، وَ حَتَّى يُرْدِفُونَا بِالْكَتَائِبِ تَتْبَعُهَا الْكَتَائِبُ، وَ حَتَّى يَجُرَّ بِبِلَادِهِمُ الْخَمِيسُ تَتْبَعُهَا الْخَمِيسُ، وَ حَتَّى تَرْعَى الْخُيُولُ بِنَوَاحِي أَرْضِهِمْ وَ تَنْزِلَ عَنْ مَسَالِحِهِمْ، وَ حَتَّى يُشَنَّ الْغَارَاتُ عَلَيْهِمْ مِنْ كُلِّ فَجٍّ، وَ حَتَّى يَلْقَاهُمْ قَوْمٌ صُدَّقٌ صُبَّرٌ لَا يَزِيدُهُمْ هَلَاكُ مَنْ هَلَكَ مِنْ قَتْلَاهُمْ وَ مَوْتَاهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ إِلَّا جِدّاً فِي طَاعَةِ اللَّهِ، وَ اللَّهِ لَقَدْ رَأَيْتُنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ نَقْتُلُ آبَاءَنَا وَ أَبْنَاءَنَا وَ أَخْوَالَنَا وَ أَعْمَامَنَا وَ أَهْلَ بُيُوتِنَا ثُمَّ لَا يَزِيدُنَا ذَلِكَ إِلَّا إِيمَاناً وَ تَسْلِيماً وَ جِدّاً فِي طَاعَةِ اللَّهِ، وَ اسْتِقْلَالًا بِمُبَارَزَةِ الْأَقْرَانِ، وَ إِنْ كَانَ الرَّجُلُ مِنَّا وَ الرَّجُلُ مِنْ عَدُوِّنَا لَيَتَصَاوَلَانِ تَصَاوُلَ الْفَحْلَيْنِ يَتَخَالَسَانِ أَنْفُسَهُمَا أَيُّهُمَا يَسْقِي صَاحِبَهُ كَأْسَ الْمَوْتِ، فَمَرَّةً لَنَا مِنْ عَدُوِّنَا، وَ مَرَّةً لِعَدُوِّنَا مِنَّا، فَلَمَّا رَأَى اللَّهُ مِنَّا صِدْقاً وَ صَبْراً أَنْزَلَ الْكِتَابَ بِحُسْنِ الثَّنَاءِ عَلَيْنَا وَ الرِّضَا عَنَّا، وَ أَنْزَلَ عَلَيْنَا النَّصْرَ، وَ لَسْتُ أَقُولُ إِنَّ كُلَّ مَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ