فقه القیادة 1

یکشنبه 18/6/1403-4 ربیع الاول 1446 – 8سپتامبر 2024 – درس اول فقه رهبری (فقه القیاده ) – مقدمات و کلیات – ترسیم جایگاه رهبری سازمانی .

مساله : جایگاه رهبری سازمان

شرح مساله : رهبری ،قیادت ،لیدر شیب و… اصطلاحاتی هستند که در حوزه دانش مدیریت در محور انگیزش که محور سوم از نظام مسائل و نظام موضوعات دانش اداره و تدبیر است و اصطلاحا مدیریت رفتار سازمانی آن را پوشش میدهد  یکی از وظائف رفتاری مدیران است که دارای دو رکن هدایت و نفوذ است هدایت به سبب علم و نفوذ به سبب عدالت یعنی دانش و عدالت جان مایه های اساسی رهبری سازمانی به عنوان یک وظیفه خطیر هستند وظیفه ای رفتاری. در حقیقت رهبری یک رفتار سازمانی است که  برای ایجاد انگیزش در پیروان انجام میگیرد  وظیفه ای بسیار پیچیده و دقیق که اگر خوب ادا شود اداره و تدبیر را بسیار آسان میکند زیرا انسان موضوع اداره است انسان به عنوان موجودی ناشناخته و پر پیچ و خم و عالم اکبر که اداره سختی دارد حتی جلوی خالق و رازق خود می ایستد و کفر میورزد و شرک میورزد و عصیان و طغیان دارد و البته از سویی دیگر ایمان  و اطاعت هم دارد  منقاد هم هست در مقابل معصومین هم که  انسانهای کاملی هستند وجهه و جبهه میگیرد  عصیان و ایمان دارد. در عالم سازمان  اداره او سخت تر میشود که با عشق و ارادت اطاعت کند یا به خوف وطمع وادار به کار شود  انگیزش با مدل اول سرو کار دارد یعنی کار مجاهدانه داوطلبانه عاشقانه  و خادمانه فداکارانه  بدون تحمیل و تهدید و تطمیع . چنین انگیزش اعلایی و طلایی را چگونه میتوان ایجاد نمود در انسان . زیرا مدیریت اداره انسان است نه اداره ماشین و ماشی و جماد و نبات و…. انگیزش انسان سخت است دانشمندان و اندیشمندان مربوطه را به خود مشغول کرده است  تا راهی بیابند نظرات و نظریات گوناگونی ارائه شده است  باید دید  مدیریت اسلامی به سبب فقه الاداره چه احکامی را برای مدیران صادر میکند که  رعایت آنان منجر به بهترین نتیجه انگیزش و تحضیض شود.   البته ما در اصول فقه الاداره هم اخیرا از نظریه انگیزش پردازشگری اجمالی داریم و لی در مباحث فقه الاداره   از نگاه رهبری و قیادت نگاه میکنیم که به ضمیمه ارتباطات ،اصلاحات و تعارضات  مجموعا بتواند ایجاد انگیزش را ایجاب کند که چندین ترم را به خود  اختصاص خواهد داد اما در این سال تحصیلی  متمرکز و متفطن و متفقه در مساله رهبری سازمانی به عنوان وظیفه ای رفتاری خواهیم شد رهبری ساختاری  با رهبری رفتاری متفاوت است رهبری ساختاری عمدتا یک منصب و جایگاه است  ولی رهبری  رفتاری  وظیفه ایجاد انگیزش را دارد بدون نیاز به امر و نهی و بخش نامه و دستورالعمل به خلاف رهبری ساختاری که بدون امر و نهی و دستور العمل  و بخش نامه  ممکن و میسور نیست . لذا بحث ما متمرکز در رهبری رفتاری است یعنی مدیر رفتار سازمانی داشته باشد تا در  منابع انسانی خود انگیزش معنوی ایجاد کند تا آنها مجاهدانه و با تمام ظرفیت در خدمت اهداف سازمان  و مشتریان و مشترکان آن باشند .

عناصر اصلی رهبری رفتاری عبارت از هدایت و نفوذ هستند  رفتار تاثیر گذار و برانگیزاننده مدیر  که رفتار های پیروان  را مدیریت میکند و در دورن آنها نفوذ میکند  و به صراط مستقیم میکشاند یعنی با رفتار عالی و پیش رفته و کریمانه خود رفتار های پیروان را مدیریت میکند و آنها را بر می انگیزند .(ادامه دارد )

در فقه القیاده در سال تحصیلی جدید به دنبال کشف احکامی هستم وضعی و تکلیفی که رعایت آنها رهبری و پیروی را پر انگیزه به سمت اهداف متعلی سازمان و فرا سازمان هدایت میکند .